کد مطلب:47855 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

آية وَمَن يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُوْلَـََّئِكَ مَعَ الَّذِين... در چه سورهاي قرار دارد؟ در كجا نازل شد؟ معناي آن چيست؟

وَمَن يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُوْلَـََّئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَآءِ وَالصَّـَـلِحِينَ وَحَسُنَ أُوْلَـََّئِكَ رَفِيقًا; (نسأ، 69) و هر آن كس خدا و رسول را اطاعت كند با كساني همراه است كه خدا به ايشان نعمت بخشيد; يعني پيامبران و صديقان و شهيدان و نيكوكاران و آنها نيكو رفيقانند.

اين آيه در مدينه نازل شده است. حضرت عليبنابيطالبدر شأن نزول اين آية شريفه ميفرمايد: مردي از انصار نزد حضرت پيامبراكرمآمد و گفت: يا رسول الله، طاقت دوري تو را ندارم... در اين فكرم كه در روز قيامت وقتي به بهشت رفتي و در جايگاه بلندِ مرتبة خود رسيدي من چه كنم؟! آية فوق نازل شد. پيامبر9 براي آن مرد دعا فرمود و اين آيه را برايش قرائت نمود و مژدهاش داد.

از اين آيه و شأن نزول آن در مييابيم كه يك فرد بهشتي ميتواند با پيامبر و اهلبيت او: محشور شود و در صورت دعا كردن و خواستن از خداوند، اجابت ميشود.( الميزان، علامه طباطبايي;، ج 4، ص 586 ـ 587 و ص 594، بنياد فكري و علمي علامه طباطبايي;. )

منظور از صديقين (=راستگويان) كساني است كه هم در سخن راست ميگويند و هم با عمل و كردار، صدق گفتار خويش را اثبات ميكنند و نشان ميدهند كه مدّعي ايمان نيستند، بلكه به راستي به فرمانهاي الهي ايمان دارند.

در بعضي روايات صديق به حضرت عليو امامان معصوم: تفسير شده كه آنها بارزترين و بالاترين مصداقهاي راستگويانند.( ر.ك: تفسير نمونه، ج 3، ص 460 و 461. )

منظور از شهدا، كشته شدگان در راه هدف و عقيدة پاك الهي و يا افراد برجستهاي كه روز قيامت شاهد و گواه اعمال انسانها هستند، ميباشد;

و مراد از صالحان افراد شايسته و برجستهاي كه با انجام كارهاي مثبت و سازنده و مفيد و پيروي از اوامر انبيأ به مقامات برجستهاي نائل شدهاند و به همين جهت در روايات ما صالحين به ياران برگزيدة ائمه اطهار: تفسير شده است و اين نيز همانند آنچه دربارة صديقين گذشت از قبيل بيان فرد ممتاز و شاخص است.( ر.ك: همان. )

چينش اين چهار گروه در آيه، از نظم خاصي برخوردار است; اول پيامبران كه بزرگانند; سپس صديقين كه شاهد حقايق و اعمالند; سوم شهدا كه ناظران اعمالند (بر اساس تفسير دوّم آن)، چهارم صالحان كه آماده عنايت پروردگارند.( ر.ك: تفسير الميزان، علامه طباطبايي;، ج 4، ص 587، بنياد علمي و فكري علامه طباطبايي. )

يادآوري اين نكته لازم است كه معاشرت مطيعان با اين طوايف چهارگانه بدين معنا نيست كه آنها در مقام و رتبه برابرند، بلكه در عين معاشرت با يكديگر، هر يك سهم خاصي (طبق مقام خود) از مواهب و الطاف خداوندي دارد.

در كتاب كافي از امام جعفر صادقروايت شده كه فرمود: مؤمن بر دو قسم است، مؤمني كه به شرايط قراردادي خدا وفا كند و اين شخص همراه پيامبران و صديقان و شهدأ و صالحان خواهد بود كه بهترين رفيقانند. اينان شفاعت ميكنند و نياز به شفاعت ديگران ندارند و از كساني هستند كه هول دنيا و آخرت به ايشان ميرسد و مؤمني كه پايش لغزيده، مثل ساقة گندم است كه به هر طرف نسيم بوزد، مايل ميشود، اين فرد را هول دنيا و آخرت ميرسد و شفاعت ميشود و عاقبتش خوب است.( تفسير الميزان، ج 4، ص 595. )